CHMIELÓW. Cała prawda o von Richthofenach

Dlaczego cała prawda? Ponieważ sądzę, że jej nie znacie. O najsłynniejszym z tej rodziny – Czerwonym Baronie słyszał chyba każdy, kto choć trochę interesuje się historią. Co niektórzy mają świadomość również tego, ile majątków ziemskich na Dolnym Śląsku należało do tej familii. Osobiście robiłam fotograficzne archiwum w niejednym z nich. Przykładem tego jest tytułowy dziś Chmielów. Jednak podczas kopania w historii tej wsi i wspomnianego rodu doszłam do jeszcze innych informacji, które prawdziwe mnie zadziwiły…

Żeby płynnie zbudować to opowiadanie jestem zmuszona najsampierw wprowadzić Was do tej miejscowości i przedstawić pokrótce obiekty, o które opierać będę swoją opowieść. Nie przywiązujcie się jednak do nich zbyt mocno, ponieważ wbrew pozorom nie o nie tutaj będzie chodzić. A więc teraz krótki i zwięzły rys wsi Chmielów, położonej w powiecie średzkim, w gminie Kostomłoty. Czyli na moim podwórku…

Na „moim podwórku” dzieje się ostatnio najwięcej

Czasami jedziemy pierdyliard kilometrów uganiając się za jakąś historią, a pod nosem mamy temat, że klękajcie narody. Tak było w przypadku Lipnicy, położonej rzut beretem od mojego miasta i tak jest w przypadku Chmielowa. Byłam tam nie jeden raz. Patrzyłam, ale nie widziałam. Ale… teraz już murowane konkrety…

Pałac w Chmielowie powstał w XVIII stuleciu. Na terenie wsi tuż przy nim – budynki folwarczne.

Jednak wieś jako majątek najpierw (XIII – XIV w.) była własnością książęcą. Dopiero potem przechodziła z rąk do rąk kolejnych prywatnych właścicieli. Waczinrode, Seidlitz, Abschatz, Jaromirsky, Lembhaus. Wszyscy z „von” przed nazwiskiem. Większość z tych niemieckich panów z tamtego okresu spoczęło na poświęconej ziemi tamtejszego kościoła. Do dziś można znaleźć tam płyty grobowe z wyrytymi ich imionami, nazwiskami i datami urodzin i śmierci, ale o tym w następnym, krótkim opisie świątyni. W dziewiętnastym wieku, po kolejnych zmianach właścicieli majątku w Chmielowie pojawiają się tam Richthofenowie. Gospodarują oni i mieszkają w pałacu do końca drugiej wojny światowej…

Kościół św. Marcina to leciwy obiekt sakralny, który pamięta czternasty wiek, jednak dzisiejsza jego bryła jest już późniejsza. Zbudowano go A.D. 1500 w stylu gotyckim, który szybko został zbarokizowany, co widać gołym okiem.

W dziejach swoich kościół ma też epizod protestanciki. Ongiś otaczał go sporych rozmiarów cmentarz. Wewnątrz obiektu sakralnego- zabytkowe elementy wystroju…

… a epitafia tamtejsze, całopostaciowe, skrupulatnie wymieniają kolatorów – Niklasa von Seidlitza (zm. w 1579 r.), Barbarę von Seidlitz (zm. w 4. ćw. XVI w.), Johanna von Jaromskiego (zm. w 1664 r.), Johanna von Lembhausa (zm. w 1679 r.), Helenę von Lembhaus, (zm. w 1680 r.), Friedricha von Abschatza (zm. w 1595 r.) Niclasa von Seidlitza (zm. w 1558 r.). Takie buty!

Kaplica cmentarna w Chmielowie położona jest w słusznej odległości od wsi na tamtejszym starym cmentarzu.

Kiedy byłam tam po raz pierwszy, kilka lat temu, szybko zorientowałam się, że w podziemiach jej znajduje się krypta…

… ale nie dotarłam wówczas do dokładniejszych informacji o tym, kto w niej spoczywał.

Minęło kilka lat i ktoś opowiedział mi straszną historię o tym, że jakiś szalony traktorzysta pod wpływem, orał pole z mumią przy boku, którą wytargał z tejże z krypy. I jeszcze, że co niektórzy z okolicznych miejscowości robili między sobą zakłady, kto i jaką kość z Chmielowa przyniesie…

Chmielów. Rzecz o von Richthofenach

Wtedy inna osoba napisała do mnie, że na drugiej części starego cmentarza, dziś cały czas będącego w użyciu, znajduje się grobowiec rodziny Richthofen. A właściwie zwyczajny grób po prostu.

Pojechałam tam i odnalazłam mogiłę. Żadnych imion, jedynie informacja, że to członkowie familii.

Grób całkiem świeży.

Nie dotarłam do żadnych informacji dotyczących jego powstania i ekshumacji. Kompletna dziura w temacie. Myślę jednak, że przenieśli ich, a raczej to co z nich zostało, z kaplicy na cmentarz, bo przecież w kościele ich nie znalazłam…

Oczywiście zrobiłam wtedy solidne archiwum i planowałam niedługi wpis o zabytkach w Chmielowie. Dotarłam do osób, które najprawdopodobniej spoczywały w krypcie i jak to w takich okolicznościach bywa – poczytałam sobie nieco o Czerwonym Baronie. Według mnie, kości zebrane i złożone na cmentarzu to szczątki baronowej Mari von Richthofen i jej męża barona Eugena von Richthofen. Oboje zmarli najprawdopodobniej przed 1930 rokiem, a po nich w majątku gospodarował ich syn – Hans Horsta baron von Richthofen, który niekoniecznie zmarł na łonie swojej fortuny. Oczywiście osoby te nie są tak słynne jak Czerwony Baron z tym samym nazwiskiem, jednak wszystko to wyrasta z jednego pnia, dlatego wymieniam je z imienia…

Czerwony Baron. Manfred von Richthofen

Manfred to prawdziwa legenda. Choć jedno drugiemu trochę przeczy :) Ale też tak chcę. Teraz albo po śmierci. Wszystko jedno…

Bohater swoich czasów, któremu całkiem śmiało można deptać po piętach nawet teraz. Urodził się w 1892 w Borku. Dziś to osiedle we Wrocławiu. Był chlubą niemieckiego lotnictwa podczas I wojny światowej. W powietrzu 80 razy zwyciężał podczas bitew. Imię jego, a raczej pseudonim bojowy wydaje się być nieśmiertelnym, jednak TUTAJ zostawiam Wam namiary na jego historię (Wikipedia też daje temu radę). Dlaczego to zaznaczam? Ponieważ, kiedy opowiadałam o nim koleżankom z pracy, ze zdziwieniem odkryłam, że nic o nim nie wiedzą. Czyli są ludzie, którzy nie znają tej historii. Nie rozumiem jak to możliwe, ale tak właśnie było. Manfred był prawdziwym przystojniakiem. Bohaterstwo to główny składnik jego aparycji, ale nie jedyny ważny. Kobiety na to lecą. Pokazałam im jego zdjęcie. Obiecały poczytać… :)

Teraz, kiedy mamy już niemal cały sakralno-dominialny obraz wsi Chmielów, mogę poruszyć inne tematy związane z rodem von Richthofen. Familia ta zmusza mnie do pracy, jeżeli chcę o niej napisać. Czerwony Baron, choć słynny w świecie jak greckie czy rzymskie bożyszcze, nie zaspokoi moich ambicji. Mnie dziś ani nie o niego chodzi ani nie o Chmielów tak do końca. Wzięłam do rąk „łopatę” internetową i zaczęłam „kopać” w sieci ile sił. To co znalazłam naprawdę bardzo mnie zajęło. Czytałam kilka razy sama, a potem jeszcze czytałam na głos mojej córce, bo uwierzyć nie mogłam. Może się mylę… może tak być, ale według tego co udało mi się znaleźć w internecie na temat rodziny Richthofen sądzę, że Richthofen z krwi i kości w dziejach tej rodziny był tylko jeden…

Był nim Paulus Praetorius żyjący w XVI wieku

No dobrze. Teraz jest czas na wyjaśnienia…

Ród ten wywodzi się od wspomnianego wyżej Paulusa. Urodził się on w 1521, a zmarł w 1565 roku. Niedługo przed swoją śmiercią, bo w 1562 roku Paulus zaadoptował Samuela Schmidta, który był synem jego zmarłego przyjaciela – Sebastiana Fabera Schmidta. Zostawił on przybranemu dziecku w spadku herb rodzinny i szlachectwo, które nadał mu sam cesarz Ferdynand I. Wszystko to zostało prawnie potwierdzone. Do dziś rodzina Richthofen za swoich przodków uważa zarówno Paulusa jak i syna jego adoptowanego Samuela. Nie ma najmniejszej wzmianki o tym, że Paulus miał inne dzieci. Wygląda na to, że Samuel Schmidt był jego jedynym synem. Więc….

Zresztą po co mam to mówić? Sami do tego dojdźcie…

To odkrycie jest dla mnie prawdziwie zaskakującym. Według źródła, z którego czerpałam, z krwi i kości po Paulusie żadnych już Richthofenów nigdy nie było. Od czasu jego śmierci rodzili się sami Schmidtchowie. Fakt ten jest jawny i można o tym przeczytać TUTAJ. Historia jest naprawdę niesamowita i jeżeli poświeci się jej czas, odda serce i zaprzeda duszę, może ona wypełnić człowieka swoją treścią bez reszty. Wiedza bezużyteczna podobna jest w swej budowie do miłości między kochankami. Niewiele z niej pożytku, a jednak pali od środka i domaga się spełnienia …

Jak więc sami widzicie, Chmielów prawdziwie mnie zaskoczył :) Chociaż niewiele na to wskazywało…