ZRUJNOWANY DWÓR. Wągrodno na Dolnym Śląsku

To był jednodniowy wypad w dolnośląskie. Koniec tygodnia, sobota i ta nieodparta chęć poznania kolejnej miejscowości, w której będę mogła odnaleźć na przykład jakiś zrujnowany dwór albo chociaż jakiś dawny cmentarz, dziś zapomniany przez świat. Albo cokolwiek innego, czego jeszcze dotąd odkryć nie było mi dane.

Kiedy tylko czas pozwala, zawsze wybywam w plener. Kocham te wyprawy do miejsc, o których mało kto już dziś pamięta. Tak naprawdę nigdy, do samego końca nie wiem, czego mogę się spodziewać. To jest Dolny Śląsk — więc tu wszystko może się zdarzyć.

Czasem tak sobie żartuję, że to jest Dolny Śląsk! Tu jest niebezpiecznie! Ale czy to tak do końca są żarty? Dla kogoś, kto spaceruje po Ostrowie Tumskim we Wrocławiu — to żarty, ale dla kogoś, kto wchodzi do miejsc grożących zawaleniem na przykład — to już raczej nie. Więc jeżeli chodzisz Człowieku  po opuszczonych przedwojennych cmentarzach Dolnego Śląska — to miej się na baczności, żebyś przed czasem nie znalazł się w grobie. A jak penetrujesz tereny dawnych  zespołów pałacowo — parkowych, to uważaj na otwarte szamba albo studnie. Łatwo w nie wpaść, kiedy wszędzie dokoła sama dżungla i teren jest zaniedbany.

Przed wejściem do takiego miejsca jak ten oto zrujnowany dwór, zadzwoń do najbliższej rodziny i powiedz im jaka jest Twoja ostatnia wola, bo któż to wie, czy powrócisz żywy do domu. Niestety taka jest prawda, że prawdziwie ciekawy Dolny Śląsk grozi. Czym? Wszystko zależy od tego, gdzie planujesz wejść,  obojętnie mijając zakaz wstępu.

Zawsze wszędzie wchodzę na własną odpowiedzialność i choć o wszystkim tu opowiadam — nikogo nigdy nie zachęcam do pójścia w moje ślady. Kiedy ryzykuję i decyduję się na fotografowanie takich obiektów, zdaję sobie sprawę z tego, że to nie zawsze są posunięcia bezpieczne. Wchodzenie do takich miejsc budzi we mnie pokorę, której zwykle w sobie nie odnajduję.

Wągrodno

Wągrodno to mała wioska na Dolnym Śląsku. Znajduje się w powiecie legnickim, w gminie Ruja. Na jej terenie, w centrum, najpierw trafiliśmy na kościół. W świątyni trwała msza święta, więc nie przeszkadzaliśmy i fotografowaliśmy wszystko jedynie z zewnątrz. Kościołek nie ma wieży, a jedynie dzwonnicę. Dzwon, choć niewielki daje po uszach podczas używania. Słyszałam — więc wiem, o czym mówię.

To dawny kościół ewangelicki. Jego powstanie datuje się na wiek XVIII. Dziś to rzymsko- katolicki kościółek pw. Najświetniejszego Serca Jezusa. Przy kościele znajduje się nadal używany cmentarz, założony tutaj w szesnastym wieku.

Znaleźliśmy tam stare i nowe groby, rodzinne duże grobowce oraz dobrze zachowany mur wzmacniany kawałkami starych płyt nagrobnych.

To ziemia z historią liczącą sobie kilkaset lat. Zmiany nawarstwiały się tutaj, tworząc niesamowity wachlarz dziejów tej miejscowości. Najwięcej bowiem po wszystkim, co przemija, zostaje zawsze przy świątyniach i na nekropoliach.

Zrujnowany dwór

Po gruntownej lustracji terenu starego cmentarza, podjęliśmy kroki w celu odnalezienia dworu, o którego istnieniu wiedzieliśmy wcześniej. To był główny punkt programu. Wisienka na torcie tej wyprawy…

Szybko ustaliliśmy, że poszukiwany przez nas zrujnowany dwór leży na drugim końcu wioski. Już z drogi go dojrzałam i jego nieszczęśliwy los mocno mnie przejął. Nie trzeba było podchodzić zbyt blisko, aby stwierdzić, że przybyliśmy do niego na „ostatnie namaszczenie”.

Budowla podobno pochodzi z końca XIX wieku i poza tym nie ma o nim zbyt wiele informacji w sieci. Nie za duży, niezbyt strojny, przez nikogo niepokochany niszczeje od lat.

Ruiny stoją na niewielkim wzgórzu. Weszliśmy na teren prywatny i wprost przez czyjeś podwórko zaczęliśmy maszerować ku dworkowi. I wtedy z daleka zauważyłam kota, który z puszką na głowie – jak gdyby był w przyłbicy, kręcił się po trawniku i uderzał opancerzonym łepkiem w okalający teren murek. Futrzak był otumaniony i wystraszony. I ja byłam wystraszona, ponieważ najpierw pomyślałam, że kot padł ofiarą jakiegoś bestialstwa i został tak specjalnie przez kogoś skrzywdzony.

Zakuty łeb

Od razu rozpoczęła się akcja ratownicza. Ja miałam przytrzymać psa, Ines i nasi przyjaciele, z którymi wówczas wędrowaliśmy, zaczęli otaczać kota, który ostatecznie został szczęśliwie schwytany i uwolnimy od puszki. Na koniec wszyscy stwierdziliśmy na podstawie dowodów, że kociak sam, z własnej woli wpakował się w tarapaty, wyjadając resztki z puchy po konserwie. Od tamtej pory kot wędrował za nami podczas lustracji terenu.

Ten zrujnowany dwór najprawdopodobniej od czasów powojennych nikogo za bardzo nie obchodził. Zapewne dokąd był w wystarczającej kondycji — służył ludziom, a potem, kiedy wymagał remontów, pozostawiono go samemu sobie. Zniszczenia w nim są przeogromne. Nie sposób opisać uczucia, które towarzyszyło mi podczas stąpania po uginającej się podłodze i jakie wrażenia robiły dziury w stropie, z których widać było piwnicę.

Dachu tam już w zasadzie nie ma wcale. Dopatrzyłam się resztek drewnianego sufitu w jednym z pomieszczeń.

Dworek w Wągrodnie nie należał do wielkich. Nie było tu przepychu i bogactwa tak jak na przykład w Goszczu czy Pielaszkowicach. Był z gatunku tych mniejszych i bardziej skromnych. Wiem na pewno, że od strony posesji, na której spotkaliśmy kota z „przyłbicą” był podjazd do głównego wejścia pałacu. Nadal widać to gołym okiem.

Dowody na to leżą na ziemi. Widać dokładnie niski murek, który dokładnie określał podjazd i można to również zauważyć na starych widokówkach Wągrodna z pałacem w roli głównej.

Ludzie opowiadają, że kiedy Rosjanie przybyli do wioski w ’45 w dworku zostało dwoje ludzi. Mężczyzna i kobieta. Oczywiście Niemcy. Być może służba, a być może przedwojenni, ostatni właściciele, tego nie udało mi się ustalić. Rosjanie wyprowadzili ich z domu, krzycząc i szarpiąc brutalnie. Popadali na kolana i tu, przed tym wejściem zostali rozstrzelani…

Po sąsiedzku

Po gruntownej lustracji terenu zaczęliśmy się wycofywać z miejsca akcji i wtedy z domu naprzeciwko wyszedł do nas starszy mężczyzna. Oceniłam, że to właściciel terenu, po którym od godziny buszujemy bez pardonu, najpierw ratując kota, a potem fotografując ruiny. Byłam przygotowana na nieprzyjemności, ale okazało się, że starszy pan wręcz ucieszył się na nasz widok i chętnie porozmawiał z nami. Pytaliśmy o ruiny, a on opowiedział nam wszystko, co wiedział na temat dworu. To oczywiście własność prywatna, ale kto jest dzisiejszym panem we dworze — tego nikt nie wie.

Jedno jest pewne — zrujnowany dwór znika z powierzchni ziemi, ale, że malowniczo położony- nadal wart jest uwagi. Starszy pan bardzo nam zachwalał to miejsce. Odniosłam wrażenie, że brakował mu tam sąsiadów, z którymi mógłby porozmawiać po sąsiedzku. I byłby zadowolony, gdyby ktoś zaczął remontować zabytek.

To miejsce — pomimo zniszczenia — naładowane jest pozytywną energią. Zrujnowany dwór w Wągrodnie nie ma już szans na drugie życie w tych samych murach, ale być może, kiedy już niebawem całkiem się zawali, w tym pięknym miejscu na wzgórzu powstanie inny dom, który będzie miał w swoich fundamentach tę właśnie historię, którą złapałam dosłownie w ostatniej chwili…

Więcej naszych historii znajdziesz w książce autorek bloga Nieustanne Wędrowanie (patrz poniżej).

Artykuł zawiera autoreklamę