ZABYTKOWA LEŚNICA. Kilka historycznych wątków

Zabytkowa Leśnica to dobry temat na wpis na blogu o podróżach i historii. Leśnica położona jest w zachodniej części Wrocławia. Pomimo że administracyjnie należy do wielkiego miasta, będąc na jej terenie w niedzielne popołudnie, czuje się tam raczej klimat małomiasteczkowy. Przybyliśmy tam w niedzielę. Leśnica była cicha, przywitały nas prawie bezludne ulice. Jedynie główną drogą kursowały samochody. Reszta miejscowości pozostawała uśpiona.

Bardzo lubię weekendowe klimaty w małych miejscowościach Dolnego Śląska. Taka sielankowa niedziela wiele opowiada o ich mieszkańcach. Tam naprawdę się odpoczywa. Do Leśnicy przybyliśmy po fotografie. Wybraliśmy kilka miejsc, które chcieliśmy zobaczyć.

Zabytkowa Leśnica — Kościół św. Jadwigi

Nie do końca wiadomo dokładnie, kiedy kościół św. Jadwigi w Leśnicy został wybudowany. W dokumentach pierwszy raz wspomniano o nim A.D 1248. Świątynia  stoi na wzniesieniu i nosi znamiona budowli obronnej.

W piętnastym stuleciu drewniany kościół na wzgórzu ustąpił miejsca murowanej, gotyckiej, sakralnej budowli, z której do dziś zachował się jedynie główny korpus. Jak każda tak leciwa świątynia przez lata przechodziła liczne remonty, przebudowy i rozbudowy.

Dzięki takim właśnie zabiegom kościołowi św. Jadwigi dobudowano piękną, drewnianą dzwonnicę. Stanowiła ona również w przeszłości punkt obserwacyjny, z którego bacznie strzeżono grodu. Już w pierwszej połowie osiemnastego wieku kościół nabrał stylu barokowego. Zmieniały się czasy, zmieniała się moda i zmieniała się świątynia Jadwigi.

Wówczas kościelne mury zostały otynkowane, okna powiększone, upiększono wejście główne i dobudowano wieżę z kamienia w stylu neogotyckim. Kościołek powoli zatracał swój średniowieczny klimat. Był z czasem powiększany i ozdabiany coraz bardziej.

Jego wnętrze pełne jest fresków Schefflera i zabytków sakralnych, ale niestety nie mieliśmy szczęścia ich podziwiać. Kościół nie był wówczas dostępny. Zarówno w jego wnętrzu, jak i w okalającym go murze znajdują się epitafia.

Na terenie świątynnym stoi grota, w której odbywają się letnie nabożeństwa.

Zabytkowa Leśnica — Cmentarz na Trzmielowickiej

Dziś jest to cmentarz komunalny. Jego historia zaczyna się od roku 1883, kiedy to została na tym terenie założona nekropolia ewangelicka.

Cmentarz wyznaniowy przeznaczony był nie tylko dla mieszkańców Leśnicy, ale również dla ewangelików z okolicy.

Od czasu jego założenia bardzo powiększył swoje gabaryty. Po wojnie stał się cmentarzem komunalnym. Na jego terenie do dziś znajdują się leciwe grobowce i mauzolea, które teraz są już zabytkami.

Wiele z nich jest w całkiem dobrej kondycji na zewnątrz. Klimat nekropolii przenosi w czasie.

Zabytkowa Leśnica — Zamek

„Fundamenty” zamku w Leśnicy pochodzą z dwunastego stulecia. Był to wówczas gród warowny wrocławskich Piastów. Książę Bolesław Wysoki na łożu śmierci w testamencie zapisał Leśnicę cystersom z Lubiąża. Synowi jego — Henrykowi Brodatemu pomysł ten jednak nie przypadł do gustu, więc po śmierci ojca Henryk zmienił jego postanowienie, i gród w Leśnicy zatrzymał dla siebie.

W ramach rekompensaty wcisnął zakonnikom jakąś zabitą dechami wieś, z której pracowici braciszkowie zapewne po niedługim czasie uczynili dobre do życia miejsce. Henryk Brodaty w miejscu grodu niebawem wzniósł drewnianą rezydencję, w której często odpoczywał w drodze między Legnicą a Wrocławiem. Po roku 1335 Leśnica dostała się w ręce Jana Luksemburskiego, króla Czech, ale czeski monarcha nie zakochał się w niej na tyle mocno, aby ją chcieć zatrzymać. Po niedługim czasie zrobił interes z pewnym bogatym mieszczaninem z Wrocławia i sprzedał mu Leśnicę. Po tym zdarzeniu miejscowość jeszcze kilkakrotnie przechodziła z rąk do rąk.

Aż ostatecznie zakupił ją Michael Banke

To on właśnie w 1420 roku zaczął budowę murowanej warowni, którą otaczały fosa i mur.

Wówczas jednak zamek wyglądał nieco inaczej. Były to dwa budynki rozdzielone dziedzińcem i wieżą. To był pierwowzór tego, co podziwiać możemy w Leśnicy w chwili obecnej. Niedługo potem warownię najechali husyci i mocno ją poturbowali.

W drugiej połowie piętnastego wieku Leśnica wraz ze swoim zamkiem ponownie zmieniła właściciela. Nowy Jaśniepan od razu zabrał się do pracy i przebudował rezydencję. Wówczas w 1520 roku stanął tutaj nowoczesny zamek na planie kwadratu z okrągłymi, narożnymi wieżyczkami. Sto lat później  zostaje opasany ciągiem fortyfikacji bastejowych. Była więc to warownia doskonała, imponująca i wzbudzająca respekt. Niestety wojna trzydziestoletnia była na to nieczuła.

Od roku 1650 do 1733 dobra w Leśnicy należały do zakonu Rycerzy Krzyżowych z Czerwoną Gwiazdą

Wtedy to zamek zostaje po raz kolejny przebudowywany i tym razem staje się barokową rezydencją. Przebudowa dotyczyła również wnętrza obiektu, który wówczas zaczynał bardziej przypominać pałac.

Od wieku XVII do roku 1945 zamek w Leśnicy należał do różnych rodów niemieckich. Mury zamkowe często odwiedzały wielkie sławy ówczesnego świata. Byli to królowie pruscy — Fryderyk II Hohenzollern i Fryderyk Wilhelm II. W 1806, kiedy do Leśnicy przybyli Francuzi w zamku znajdował się sztab księcia Hieronima Bonaparte.

Po II wojnie światowej warownia mocno ucierpiała na skutek panującej powojennej zawieruchy. Demolowano ją i grabiono, ile wlezie. W tym czasie również trawił ją ogień. Zostały z niej ostatecznie zrujnowane mury, które w latach sześćdziesiątych dwudziestego wieku podniesiono z rozpaczy i uratowano.

Z dawnej świetności tej budowli obronnej zostały fragmenty obwarowań i fosa. Dziś zamek w Leśnicy bardziej przypomina pałac, jednak jego „fundamenty” należą do starej, średniowiecznej warowni i to jest jego największy atut. Całe jego piękno dziś w historii, która nadaje mu majestatu.

Zabytkowa Leśnica — Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Świątynia stoi w Leśnicy przy ulicy Skoczylasa. Zbudowano ją w 1877 roku jako kościół ewangelicki. Taką funkcję spełniał aż do końca II wojny światowej. Po jej zakończeniu kościołek został opuszczony.

Bardzo szybko czas zaczął się z nim rozprawiać, jednak w dziesięć lat po wojnie zaopiekowali się nim katolicy. Znaczy to, że jak na dawny kościół ewangelicki, ten tutaj ma wiele szczęścia. Nie każdej luterańskiej świątyni udało się przetrwać do naszych czasów w tak dobrej kondycji.

To sakralny, murowany budynek z dzwonnicą, wybudowany na planie prostokąta. Bardzo zgrabny i miły dla oka, jak większość dawnych kościołów ewangelickich, które z założenia skromniejsze były od świątyń katolickich.

Zabytkowa Leśnica — Poczta na rogu Skoczylasa i Rubczaka

Ten budynek wybudowany został jako dom czynszowy, ale że taki piękny był, spodobał się pocztowcom z Wrocławia i dzięki temu został przez nich wynajęty do służby.

Działo się to zaraz po ukończeniu jego budowy, czyli w roku 1896. Po dwudziestu latach wynajmowania budynek został zakupiony przez pocztowców i do dziś mieści się w nim ten urząd. Budowla jest fascynująca. Może to nawet najpiękniejszy budynek pocztowy w naszym kraju? Nie wydaje się to niemożliwe.

Zbytkowa Leśnica — Stacja kolejowa

Stacja kolejowa położona jest w Leśnicy przy ulicy Rubczaka.

Jej powołanie do życia to rok 1844, kiedy to została otwarta linia kolejowa do Legnicy. Jest więc to miejsce z kolejami losu. Dziś stacja wraz z dworcem jest po gruntownym remoncie.

Teraz wygląda naprawdę wspaniale. Leciwe wiaty utrzymują klimat tego miejsca w ramach jego historii. Ta stacja w Leśnicy jest wpisana do rejestru zabytków. Czuwa nad nią konserwator.

Oczyścicie, temat zabytkowej Leśnicy nie został tutaj wyczerpany. Mam jednak nadzieję, że podobała Wam się nasza wspólna wyprawa do miejsc, które opisałam. Tamtej niedzieli było naprawdę bardzo zimno. Starałam się, żeby na zdjęciach nie było widać, jak bardzo wówczas wszyscy zmarzliśmy. Jak usiedliśmy na chwilę w budynku stacji kolejowej, żeby choć trochę się ogrzać. Takich zdjęć Wam tu nie zaprezentuję. Rozgrzewała mnie wtedy myśl, że ciepło przyjmiecie moją opowieść…